gereedschap, tuinwerk
Om de tuin schoon te houden, onkruid vrij en om te planten en te zaaien heb je gereedschap nodig en moet je weten hoe je met dit gereedschap om moet gaan.
Hieronder informatie over tuintechnische handelingen.
harken, schoffelen, een pootlijn uitzetten, zaaien, planten en onkruid wieden.
Harken
Door te harken kun je de grond egaliseren en los onkruid, steentjes en takjes weghalen.
nodig
kleuterhark (groep 1 t/m 4)
grote hark
werkwijze
- houd de hark vast met een hand bij het uiteinde van de steel (om te sturen) en de andere hand in het midden van de steel om de hark niet te diep in de grond te laten zakken.
- laat de hark op de grond rusten
- maak met heen en weer gaande bewegingen oneffenheden gelijk (egaliseren)
- door de hark naar je toe te halen kun je steentjes, stolkjes en bijvoorbeeld los onkruid uit de tuin harken.
- blijf bij het harken rechtop staan en hark niet te ver van je af
- tijdens het harken loop je achteruit.
- wanneer je de hark niet gebruikt, met de punten naar beneden neerleggen
- de punten van de hark niet in de grond of het gras trappen om beschadigingen te voorkomen.
- draag de hark altijd rechtop met de tanden naar beneden
- voor het opruimen hark schoonmaken, daarna in de stelling hangen.
materiaal
Schoffelen
Een schoffel is een soort mes aan een lange steel. Met een schoffel snijdt je de blaadjes van plantjes los van de worteltjes. De worteltjes blijven in de grond zitten en sommige plantjes zullen weer nieuwe blaadjes gaan laten groeien.
Schoffelen kun je leren aan kinderen vanaf 10 jaar.
nodig
schoffel (vanaf groep 6)
werkwijze
- houd de bovenkant van de schoffel vast met de hand om te sturen, de andere hand overhands om het midden van de steel plaatsen
- plaats het blad van de schoffel plat op de grond
- duw de scherpe kant van het schoffelblad door de grond vooruit en trek de schoffel weer terug
- de schoffel niet te diep in de grond duwen
- blijf bij het schoffelen rechtop staan en hark niet te ver van je af
- tijdens het schoffelen loop je achteruit.
- wanneer je de schoffel niet gebruikt, de scherpe kant van het blad naar beneden neerleggen
- draag de schoffel altijd rechtop met de scherpe kant naar beneden
- voor het opruimen schoffel schoonmaken, daarna in de stelling hangen.
materiaal
Pootlijn uitzetten
Een pootlijn wordt uitgezet om een rechte lijn te maken waarlangs gezaaid of geplant kan worden.
nodig
pootlijn
meetlat
teeltplan
werkwijze
- meet vanaf het pad, in het eerste tuintje aantal cm uit
- steek hier de stok van de pootlijn diep in de grond
- rol de pootlijn af, lopend over het pad, tot het einde van de rij tuinen
- meet in het laatste tuintje weer 55 cm vanaf het pad en steek hier de tweede stok in de grond
- heel belangrijk is het dat de pootlijn strak gespannen staat
- nu de andere rijen op dezelfde manier uitzetten.
Waarschuw de kinderen voor het touw om vallen te voorkomen!
- na afloop de pootlijn weer oprollen op de manier van vliegertouw
materiaal
instructieblad pootlijn uitzetten.pdf
Zaaien
Nodig
hark
pootlijn
zaadbakjes
zaden
Werkwijze
- hark het bed egaal en verwijder losse takjes, steentjes e.d.
- zet de pootlijn uit
- zet 2 vingers over de pootlijn, de lijn zit tussen wijsvinger en middelvinger, en trek een geul
- de geul niet te diep maken, ongeveer 3 cm.
- doe wat zaden in een zaaibakje
- raadpleeg de plantbeschrijving voor de zaaiafstand
- pak steeds wat zaden uit het bakje en zaai deze in de geul door je hand in de geul te houden
- (niet van een afstand erin gooien, dan gaat er veel zaad verloren!)
- maak de geul dicht door de aarde van weerskanten van de geul naar het midden te schuiven (met 2 handen)
- druk de aarde aan met een vlakke hand, dit wordt ook wel stempelen genoemd.
Met oudere kinderen kan ook met de hark een geul gemaakt worden:
- achterkant van de hark schuin tegen de pootlijn aan zetten
- voorzichtig de hark in de grond duwen
- zaaien
- geul voorzichtig dichtschuiven met achterzijde van de hark
- stempelen door met de platte kant van de hark op de grond te stampen.
materiaal
Planten
Nodig
hark
pootlijn
plantschepjes
planten
emmer water
gieter
Werkwijze
- hark het bed egaal en verwijder losse takjes, steentjes e.d.
- zet de pootlijn uit
- raadpleeg de plantbeschrijving voor de juiste plantafstand
- in de meeste gevallen kun je het schepje gebruiken voor de juiste afstand, tussen 2 plantjes past de lengte van het schepje
- dompel elk plantje even onder in de emmer water en verwijder daarna het potje
- verdeel de plantjes gelijkmatig langs de pootlijn
- graaf naast het plantje een kuiltje
- het kuiltje moet zo diep zijn dat de bovenkant van de plantkluit gelijk komt met de grond
- schuif met 2 handen grond om het plantje en druk het stevig aan
- geef elk geplant plantje een beetje water.
Vooral groenteplantjes zijn erg in trek bij vogels. Bescherm de planten de eerste tijd door na het planten een net te plaatsen.
Om ruimte te winnen kun je de planten ‘in verband planten’
- in een bed van een meter komen 3 rijen planten te staan
- de middelste rij op 50 cm, de 2 buitenste rijen op 20 cm.
- de planten van de buitenste rij komen tegenover elkaar te staan
- de planten in de middelste rij verspringen, zodat onderstaand patroon ontstaat.
materiaal
instructieblad aardappels poten.pdf
instructieblad uien planten pdf.pdf
Onkruid wieden
Wat is onkruid? Onkruid zijn die planten die je niet gezaaid hebt en ‘vanzelf’ in je tuin groeien. Door op rijen te zaaien zul je de onkruidplantjes goed kunnen zien. De gezaaide planten komen netjes in een rijtje op, terwijl de onkruidplantjes kris kras door de tuin opkomen.
De meest voorkomende onkruidplantjes staan op de “Haagse wilde plantenkaart”, deze kaart helpt je de onkruidplanten te herkennen.
Wieden
Wieden is het met de hand verwijderen van plantjes. In tegenstelling tot schoffelen, verwijder je bij wieden het plantje met wortel en al.
Nodig
Haagse wilde plantenkaart
emmertjes
composthoop of –vat
Werkwijze
- kijk goed waar de gezaaide plantjes opgekomen zijn
- pak alle plantjes die niet gezaaid zijn dicht bij de grond, onder de blaadjes, vast en trek deze met wortel en al uit de grond
- brandnetels prikken alleen aan de bovenkant van de blaadjes, de onderkant van de blaadjes hebben geen brandharen
- weet je niet of een plantje onkruid is, kijk dan op de Haagse wilde plantenkaart
- schud de aarde uit de worteltjes en gooi het plantje in de emmer
- maak iedere keer een stuk schoon en ga dan naar een volgend stuk
- pas op dat je niet op de gezaaide plantjes trapt of gaat zitten
- als de emmer vol is of als al het onkruid is verwijderd de emmer legen op de composthoop of in het compostvat
- verwijder ook gelijk stenen, takjes, glas, e.d. maar gooi dit niet op de composthoop maar in een afvalbak.
materiaal
instructieblad onkruid wieden.pdf
Spelletje
onkruid wieden is een steeds terugkerend iets. Je kunt, om het leuk te houden voor de kinderen, er ook een spelletje van maken. Laat de kinderen alleen knopkruid wieden, of alleen brandnetels of laat ze zoveel mogelijk verschillende soorten onkruid plukken. Of doe met behulp van de Haagse wilde plantenkaart een spelletje onkruidenbingo.
